LINGUATEC IA, un projècte entà’s har endavant en la numerizacion de l’aragonés, deu catalan, de l’euskera e de l’occitan bercés a l’intelligéncia artificiau

Aqueth projècte europèu transpirenenc e transfrontalèr que pausa las basas deu desvolopament de la coneishença en intelligéncia artificiau aplicadera a las lengas dab pòcas ressorsas de las duas parts deus Pirenèus ; qu’a l’objectif d’aplicar modèles navèths de lengatge generatius en aqueras lengas.

Lo tractament deu lengatge qu’ei ua utís poderós entà las comunautats qui an lengas dab pòcas ressorsas. En effet que permet de balhar un endavant navèth a la lenga e d’encoratjar la soa utilizacion de faiçon efectiva. Entad aqueras lengas l’oportunitat de l’intelligéncia artificiau qu’ei d’un interès vitau entà non pas riscar d’estar marginalizadas. La qualitat artenhuda peu tractament deu lengatge naturau n’ei pas a man de totas las lengas e la collaboracion qu’ei fondamentau entà desvolopar ressorsas navèras e atrunas lingüisticas navèras. Que hè mestièr de doblar los esfòrç en matèria d’innovacion en metent sus la recèrca aplicada a l’intelligéncia artificiau en lo tractament deu lengatge naturau.

L’objectiu deu projècte europèu EFA 104/01-LINGUATEC IA (Intelligéncia artificiau) cofinançat peu Fons europèu de desvolopament regionau dens l’encastre deu 1èr aperet INTERREG POCTEFA 2021-2027, qu’ei de desvolopar las coneishenças en matèria d’intelligéncia artificiau sus modèles navets de lengatge generatius aplicaders a las lengas qui an pòcs mejans e d’encoratjar la lor utilizacion entà avançar de cap tà la numerizacion de l’aragonés, deu catalan, de l’euskera e de l’occitan (lengas deu territòri POCTEFA) entà bastir ua infrastructura lingüistica e intelligenta transfrontalèra facilitant la comunicacion enter los locutors de las diferentas lengas e l’accès multilingüe a l’informacion.

Lo consòrci d’aqueth projècte transfrontalèr – pilotat per Elhuyar (dab lo son centre d’intelligéncia artificiau Orai) e qui amassa Lo Congrés Permanent de la Lenga Occitana, HITZ zentroa (UPV/EHU), l’Universitat Joan Jaurés de Tolosa, l’Universitat de Perpinhan, IKER-CNRS de Baiona, lo Governament d’Aragon e l’Universitat de Lhèida— qu’a definit las basas de tribalh pendent la soa reünion d’aviada tienuda lo 15 de genèr a Usurbil (Gipuzkoa). Lo consòrci qu’ei compausat d’organismes de haut nivèu qui constitueishen ua comunautat scientifica a l’entorn de las sheis lengas deus Pirenèus entà los recuperar e los revitalizar. Aqueth projècte que contribues a l’articulacion sociau e culturau deu territòri transfrontalèr en ahortint un element clau de la cultura locau, las lengas.

Los organismes integrats dens lo projècte que tribalhan dejà en divèrs maines en rapòrt dab lo tractament deu lengatge, com lo desvolopament d’algoritmes navèths e arquitecturas neuronaus adaptats a las situacions informaticas e a las ressorsas lingüisticas limitadas. L’objectiu qu’ei tanben de melhorar los sistèmas de transcripcion, de traduccion automatica neuronau e de sintèsi vocau de l’euskera, deu catalan, de l’occitan, de l’aragonés e de las lors varietats dialectaus, combinats au francés e a l’espanhòu, atau com desvolopar ua platafòrma lingüistica multilingua de sostitolatge e de doblatge automatic. Qu’avem tamben previst de crear ua platafòrma o un repertòri en linha on caberen totas las ressorsas, las tecnologias e las aplicacions despolpadas entà las lengas deus Pirenèus.

Los organismes integrats en aqueth projècte que son convençuts que lo lor tribalh serà plan utile a la comunautat de cercaires e d’expèrts tribalhant actuaument dens lo maine de las lengas e de la lor numerizacion atau com aus organismes publics e privats qui poiràn melhorar los lors servicis e los har accessibles en mantua lenga ; que son fièrs de portar au public gran las ressorsas e las atrunas pertinentas qui’us ajudarà a bon comunicar en un environament multilingüe.

Lo projècte LINGUATEC IA n’ei pas navèth . Aqueth projècte que pren lo relai de LINGUATEC, projècte a l’origina cofinançat peu hons POCTEFA, bitara acabat. Pendent las soas tres annadas de realizacion e gràcias au plan bon nivèu de desvolopament atenhut, las partidas beneficiàrias qu’an hèit progrès estrategics e qu’an podut assolidar un hialat d’excelléncia en intelligéncia artificiau entà la construccion d’ua infrastructura lingüistica transfrontalèra.